Diabeł we Francji Vichy i konkurs przedmikołajkowy

„NeST’ to mroczna, świetnie narysowana historia, którą można przeczytać na kilka sposobów. Ja odebrałem ją akurat jako historyczną metaforę z lekko kafkowskim zacięciem. Zachęcam też do przeczytania tego wpisu, bo zawiera lokowanie konkursu.  Można wygrać właśnie „NeST” Marka Turka.

Nie tak dawno temu francuski rząd wziął odpowiedzialność za kolaboranckie państwo Vichy, a tym samym za los, jaki zgotowało one żydowskim obywatelom, którzy przy dość ochoczym udziale Francuzów zostali wysłani do obozów przejściowych, a stamtąd już wiadomo gdzie.W „NeST”  również znikają ludzie, ale państwo Vichy dopiero się tworzy i obywatele miasteczka (gdzie toczy się akcja) jeszcze nie doświadczyli represji. Tymczasem owo zniknięcie polega na tym, że mieszkańcy zostają zamieni w kamień. A jak wiadomo z różnych podań mitologicznych, zamiana w kamień to robota bazyliszka.

Bazyliszek z kolei, zgodnie z chrześcijańską  (i nie tylko) mitologią to król pomniejszych węży i wcielenie zła. U Turka diabeł przybywa do Francji zza hiszpańskiej granicy (nie bez powodu) i robi w miasteczku małe zamieszanie. Gdybyśmy czytali „NeST” na poziomie kryminału – a w takiej konwencji prowadzona jest fabuła – mielibyśmy po prostu ciekawie narysowaną, niezbyt jednak odkrywczą intrygę. Jednak można mieć wrażenie, że Turek tworzy swego rodzaju fantastyczną metaforę wojny i ludzkiego bestialstwa. Wydarzenia, które toczą się w miasteczku są zaledwie przedsmakiem tego, co nastąpi, a główny winowajca zamiany Francuzów w kamień jest tu zmaterializowanym złem, które rozpełznie się za chwilę po  Europie. Rozłoży społeczny porządek nie tylko w niepozornym miasteczku, ale na całym kontynencie.

Mroczna fabuła  przekłada się tu idealnie na mroczną warstwę graficzną komiksu. Kreska Turka oparta na silnych kontrastach, zniekształceniu, topieniu całego świat przedstawionego w czerni przypomina zarówno Thomasa Otta i jego scratchboarding jak i całą tradycję niemieckiego czy francuskiego undergroundowego komiksu na czele z takimi ludźmi jak Martin Tom Dieck czy innymi szaleńcami ze stajni francuskiego Fremoka. Turek niejednokrotnie puszcza do nas oko, cytując np. Moebiusa (scena, gdy główny bohater spada do wnętrza umysłu Bazyliszka). To miła zabawa dla wtajemniczonych fanów komiksu, jednak to sposób wizualizowania świata odgrywa tu największą rolę: ciemne puste ulice, mieszkańcy o zniekształconych, niezbyt przyjemnych i niezbyt „ludzkich” twarzach, konsekwentnie zbudowana ponura atmosfera, w której znajdziemy ślady po niemieckim ekspresjonizmie czy pierwszych powieściach graficznych Lynda Warda. Komiks graficznie jest piekielnie dopracowany: szczególnie jeśli chodzi o kadrowanie, wszystkie te cienie i światłocienie na budynkach, konarach drzew, postaciach. Turek nie tylko przy pomocy fabuły, ale przede wszystkim za pomocą obrazu mówi nam, że świat, który przedstawia jest  wrogi, nieprzyjemny i odpychający. A apokalipsa stoi tuż na rogatkach miasteczka.

Marek Turek, NeST, Kultura Gniewu, Warszawa 2012, cena okładkowa: 39,90

A teraz konkurs. Jeśli ktoś chce zrobić sobie mroczny, mikołajkowy prezent i wygrać „NeST”, wystarczy odpowiedzieć na proste pytanie. Który z poniżej wymienionych komiksów Marka Turka został wydany jako pierwszy?

a) Bajabongo

b) Sothis cz.1

c) Fastnachtspiel cz.1

Odpowiedzi należy udzielać w komentarzach do 1 grudnia, do końca dnia (umówmy się na 1 grudnia, do północy). Zwycięzca zostaje wylosowany spośród poprawnych odpowiedzi w niedzielę, a w poniedziałek pójdzie wysyłka. Na Mikołajki powinna dotrzeć.